خمیر مجسمه سازی

مجسمه‌سازی یا تندیسگری، هنر شکل‌دادن است. شکل‌دادن به اشیا در اندازه‌های مختلف به درک انسان در مورد ماهیت نمونه واقعی آن کمک می‌کند. البته این شکل‌دهی باید فراتر از یک شمایل ساده اجسام باشد و جنبه‌های دیگر موجودیت آن جسم را به‌وضوح بیان کند.

برخلاف گذشته، امروزه ابزارهای مجسمه‌سازی در انواع مختلف وجود دارد تا بتوانید مدل‌های متنوعی از اجسام را طراحی و خلق کنید. خمیر مجسمه سازی مهم‌ترین رکن ساخت اجسام است.

خمیر مجسمه سازی چیست؟

خمیر مجسمه سازی ماده‌ای نرم است که با شکل‌دهی آن می‌توان اجسام متنوعی ساخت. این خمیر می‌تواند طبیعی یا ساخته دست بشر باشد و انواع مختلفی دارد. این ماده در ابتدا نرم است و سپس با استفاده از ابزارهای مختلف، از چاقو گرفته تا انگشت، شکل می‌گیرد و با آن می‌توان ظاهر متنوعی از اجسام را ساخت.

ماده اصلی آن خاک رس است اما در مدل‌های جدید از مواد شیمیایی و پلاستیک برای ساخت آن استفاده می‌کنند. کاربردهای گوناگون این خمیر باعث شده است تا امروزه انواع مختلف آن در دسترس باشند.

انواع خمیر مجسمه سازی

خمیر مدل‌سازی یا مجسمه‌سازی انواع مختلفی دارد که هرکدام کاربرد متفاوتی دارند. برای آشنایی بیشتر با این خمیرها در ادامه با ما همراه باشید.

• خمیر مدل‌سازی بر پایه روغن

به خمیرهایی که از ترکیب موم و روغن با خاک رس ساخته می‌شوند، خمیر‌های مبتنی بر روغن می‌گویند. مواد موجود در این نوع خمیر، دیرتر خشک ‌می‌شوند. کار با این نوع خمیر می‌تواند برای مبتدیان دشوار باشد، زیرا برای نرم‌شدن و قالب‌گیری به کمی حرارت نیاز دارد. زمانی که خمیر، گرم است به‌راحتی شکل می‌گیرد و یک منبع گرما می‌تواند کار شما را راحت‌تر کند. خمیر مجسمه سازی روغنی برای پروژه‌های صنایع‌دستی که نیاز به خشک‌شدن سریع دارند، توصیه نمی‌شود. هرچند این خمیر برای پروژه‌هایی که نیاز به زمان طولانی طراحی و شکل‌دهی مجسمه دارند، بسیار کارآمد است.

• خمیر بر پایه آب

خمیر مبتنی بر آب که از ترکیب خاک رس و آب ساخته می‌شود، متداول‌ترین روش ساخت خمیر برای مجسمه‌سازی است. این خمیر برای ساخت سریع مجسمه بسیار کاربرد دارد. البته در حین کار با این خمیر باید مدام آن را به مقدار مناسب، مرطوب کنید. خمیر مبتنی بر آب اگر برای مدت طولانی بیرون نگه داشته شود، خشک می‌شود، بنابراین بهتر است برای پروژه‌های کوچک استفاده شود.

برای استفاده طولانی‌مدت، اجسام ساخته‌شده با این خمیر را باید در یک کیسه دربسته قرار داد و هر چند وقت یکبار آن‌ها را مرطوب کرد.

• خمیر سرامیکی

خمیر سرامیکی، بهترین خمیر مجسمه سازی است. این خمیر همان‌طور که از نامش پیداست، از ترکیب مواد سرامیک مثل آب و خاک رس با مواد افزودنی ساخته می‌شود. خمیر سرامیکی در ساخت سفال خانگی کاربرد فراوان دارد. این خمیر خاصیت شکل‌گیری خوبی دارد و برای خشک‌شدن آن از کوره آتش استفاده می‌شود. مرطوب نگه‌داشتن این خمیر در حین کار ضروری است.

شما می‌توانید از یک پارچه مرطوب یا اسپری برای خیس‌کردن آن استفاده کنید. البته باید مراقب باشید که خمیر را بیش‌ازحد خیس نکنید، چون ممکن است دچار افتادگی شود و فرو بریزد یا بشکند. خمیر سرامیکی پس از خشک‌شدن و پخت مناسب، بسیار بادوام و ماندگار می‌شود.

• خمیر پلیمری

خمیر پلیمری دارای پایه پلاستیک مصنوعی پلی‌وینیل‌کلرید است و در طیف گسترده‌ای از رنگ‌ها وجود دارد. خمیر پلیمری نرم و قابل‌انعطاف است و دیر خشک می‌شود. این خمیر برای پروژه‌های صنایع‌دستی بسیار ایده‌آل است. اگر خمیر‌های پلیمری را در یک کوره معمولی بپزید، همچنان رنگ، شکل و اندازه خود را حفظ می‌کنند. خمیر پلیمری انتخاب مناسبی برای مبتدیان و صنعت‌گران با هر سطح مهارتی است.

• خمیر اپوکسی

خمیر اپوکسی یکی از گران‌ترین انواع خمیرها است و استفاده از آن برای مبتدیان توصیه نمی‌شود. این خمیر دارای دو جزء متفاوت است و تنها زمانی شروع به سفت‌شدن می‌کند که این دو با هم مخلوط شوند. این خمیر برای کارکردن بسیار نرم است، اما پس از سفت‌شدن، واقعا بادوام است.

• خمیر پلاستیکی

این خمیر از روغن و پلاستیک ساخته می‌شود. خمیر پلاستیکی هرگز خشک نمی‌شود و برای همیشه انعطاف‌پذیر و نرم باقی می‌ماند. افراد حرفه‌ای از این خمیر برای ساخت جزئیات دقیق در کار خود استفاده می‌کنند.

کاربرد خمیر مجسمه سازی

کاربرد این خمیر در ساخت مجسمه و اشکال برای کاربردهای مختلف است. معمولاً کودکان برای بازی و بزرگسالان برای ایجاد طرح و ایده خود مجسمه می‌سازند. به این دلیل که کار با خمیر راحت‌تر از کار بر روی مواد دیگر است، مجسمه‌سازی با آن در بین هنرمندان، کودکان و افراد حرفه‌ای بسیار محبوبیت دارد.

فرقی ندارد اگر بخواهید یک ماکت و مدل از یک چهره بسازید یا بخواهید یک لیوان خلق کنید، این خمیر در ساخت همه چیز کاربرد دارد و به شما کمک می‌کند به‌راحتی مدل مدنظر را با دستان خود بسازید. هنرمندان بزرگ، دانشجویان، کودکان و نوجوانان، همگی می‌توانند در مدل سازی‌های خود از خمیر استفاده کنند.

نکات مهم در خرید خمیر مجسمه سازی

برای آنکه بتوانید خمیر مناسب تهیه کنید دانستن چند نکته ضروری است.

• خمیر مورد نیاز خود را شناسایی و انتخاب کنید. هر نوع خمیری برای کار شما مناسب نیست، باید متناسب با مجسمه و نحوه استفاده از آن، خمیر مناسب تهیه کنید. مثلاً برای ساخت ظروف سفالی نمی‌توانید از خمیر پلیمری استفاده کنید. اگر از خمیر مناسب استفاده کنید، مجسمه‌هایی که می‌سازید دارای دوام و استحکام بالا خواهد بود و دیرتر فرسوده می‌شوند.
• به مدت‌زمان ماندگاری خمیر دقت کنید. خمیرهای مجسمه‌سازی دارای مدت‌زمان ماندگاری متفاوت هستند. مثلاً اگر کار شما مدت زیادی طول می‌کشد، خمیرهایی که با آب ترکیب می‌شوند برای شما مناسب نیستند.
• رنگ دلخواهتان را انتخاب کنید. معمولاً خمیرهای پلیمری برای مجسمه‌سازی در رنگ‌بندی متنوع تولید می‌شوند. اگر رنگ خمیر برای شما مهم است، پیشنهاد می‌کنیم به‌سراغ این نوع خمیر بروید.
• مقدار موردنیاز خود را مشخص کنید. در خرید خمیر حتما به میزانی که نیاز دارید توجه کنید. خمیرهای ساخت مجسمه معمولاً در وزن‌های مختلف به فروش می‌رسند. سعی کنید همیشه مقداری بیشتر از حد نیاز خود از تهیه کنید تا در موقع کار دچار کمبود نشوید.
• به شیوه استفاده آن توجه کنید. اگر برای اولین‌بار از خمیر برای ساخت مجسمه یا اشکال استفاده می‌کنید، بهتر است از فروشنده بخواهید نحوه استفاده از آن را برای شما شرح دهد. در خمیرهایی که نیاز به مرطوب‌کردن است، میزان دقیق اضافه‌کردن آب را باید بدانید. همچنین در خمیرهای نیازمند حرارت، باید به درجه حرارت مناسب آن توجه کنید.
• برای کودکان ایمنی خمیر را در نظر بگیرید. کودکان به مجسمه‌سازی بیشتر از بزرگسالان علاقه‌مند هستند. باین‌حال باید بدانید که ایمن‌ترین نوع خمیر برای آن‌ها، خمیر مبتنی بر آب است. این نوع خمیر بیشتر برای بازی و سرگرمی استفاده می‌شود.
• به مواد حساسیت‌زا در خمیر توجه کنید. بیشتر خمیرهای مدل‌سازی حساسیت ایجاد نمی‌کنند، بااین‌حال برخی از این مدل‌ها برای افراد ممکن است مشکلات تنفسی ایجاد کنند، زیرا از مواد شیمیایی ساخته می‌شوند. از فروشنده در این مورد بخواهید به شما کمک کند.

خمیر در مجسمه‌سازی همه چیز است. برای ساخت اشکال و مدل‌ها، باید انواع خمیر مجسمه سازی را بشناسید و بهترین آن را با توجه به نیاز خود تهیه کنید. با این خمیرها می‌توانید به‌راحتی شکل مدنظرتان را بسازید. فقط کافی است با دست‌هایتان خمیر را ورز بدهید و سپس به هر مدلی که خواستید، تبدیلش کنید.

حال که با انواع خمیرهای مدل‌سازی و مجسمه‌سازی آشنا شدید و دانستید در هنگام خرید خمیر مجسمه سازی چه نکاتی را رعایت کنید، پس بدون معطلی به‌سراغ علاقه خود یعنی مجسمه‌سازی بروید و ایده‌هایتان را خلق کنید.